W różnym modelach rozwoju z końmi zadania uczestników programu bywają odmienne. Jednak najczęściej tym zadaniem jest doświadczanie. Zatem uwaga uczestnika powinna zostać skierowana na sposób, w jaki wielowymiarowo doświadcza każdego z ćwiczeń z końmi, a nie na poprawność jego wykonania. Bowiem każde wykonanie ćwiczenia jest właściwe. W tym procesie klient ma możliwość zobaczenia siebie – swoich:

• myśli,
• nastawienia,
• przekonań,
• reakcji swojego ciała,
• zachowań,

innymi słowy własnych wzorców:

• emocjonalnych,
• poznawczych,
• behawioralnych,
• relacyjnych

w innym kontekście niż zwykle. Inaczej niż w swoim życiu codziennym. W efekcie – po ich analizie, która odbywa się po każdym doświadczeniu z koniem – może zyskać na nie większy wpływ.

Wiedza o sobie, a nie o koniach

Programy rozwojowe, uważane za innowacyjny sposób edukacji i/lub psychoterapii, opierają się o intuicyjną wiedzę uczestników o sobie oraz w dużej mierze naturalne zachowania koni. Nie chodzi w nich natomiast o przekazanie wiedzy o koniach czy szkolenie umiejętności jeździeckich, pracy z ziemi, kontaktu z koniem. Co więcej, umiejętności z tych ostatnich obszarów nie są ani zaletą, ani przeszkodą w uczestnictwie w programach rozwojowych. Dziedzina ta opiera się na innych założeniach. Aktywności z końmi pozostają otwarte na interpretacje, refleksje. Właściwie służą tylko temu. Nie ma więc znaczenia, czy interpretacja zachowania konia przez klienta będzie zgodna z wiedzą o tych zwierzętach czy też nie. Służy ona bowiem przede wszystkim samopoznaniu klienta, a także poznaniu uczestnika przez prowadzącego program. Chodzi o to, jak klient doświadczał danej sytuacji, jak się z nią mierzył, jaki uzyskał dzięki niej wgląd w siebie.

Przede wszystkim samostanowienie

Nawet te programy rozwojowe, które posiadają określony temat, są z reguły tak zaprojektowane, by to klient określał, nad jakim celem chce pracować podczas spotkania. Zatem punktem wyjścia każdego programu są indywidualne cele rozwojowe/intencje osób biorących w nim udział. To aktywny proces, w którym uczestnik podejmuje decyzje, co jest mu w danym momencie potrzebne, by czuć się dobrze w swojej codzienności. Jednak może się okazać, że cel rozwojowy klienta jest zaledwie „wierzchołkiem góry lodowej”. W takiej sytuacji program pozwala – przy aktywnym udziale uczestnika – sięgnąć głębiej. Wato sprawdzić, co leży u podstaw celu, z czym jeszcze jest powiązany.

Kluczowa umiejętność

Dzieje się to poprzez umiejętne prowadzenie, w którym uwaga klienta zostaje skierowana – najczęściej poprzez kolejne otwarte pytania – na jego myśli, przekonania, emocje i ich odzwierciedlenie w ciele, zachowania. Eksploracja może się zacząć od dowolnego z tych elementów. Tego, który w danym momencie jest dla uczestnika bardziej dostępny i czytelny. On może mu dać najwięcej wskazówek. Kluczową umiejętnością, która podlega doskonaleniu podczas doświadczeń z końmi, jest przyglądanie się sobie i wyciąganie wniosków z tej obserwacji. Można ją określić jako zdolność autorefleksji. Dzięki temu procesowi możliwe jest sięgnięcie do tej części siebie, która WIE.