Czym są programy rozwojowe człowieka z udziałem koni?
Programy rozwojowe z udziałem koni opierają się na przekonaniu, że konie mają dobry wpływ na psychikę i zdolności uczenia się człowieka. Można przyjąć, że głównym celem tego rodzaju programów – wspólnym dla wszystkich nurtów – jest wywołanie w czasie trwania programu pozytywnej zmiany w kliencie. Zmiany, która będzie na tyle trwała, że w dłuższej perspektywie przełoży się na jego życie codzienne. Wspólnym mianownikiem programów jest oczywiście jakiś rodzaj kontaktu człowieka z koniem. W zależności od danego modelu może to być: otwarty, niemal niezakłócony kontakt z koniem lub stadem z ziemi, praca z koniem z ziemi, a także jeździectwo.
Aktywności z końmi w programach rozwojowych
Niektóre aktywności z końmi są specyficzne dla konkretnej modalności. Praktyki jeździeckie w programach rozwojowych różnią się od klasycznego jeździectwa jedynie celami, jakie im przyświecają. Nie będę się na nich skupiać w tym miejscu ze względu na to, że się nimi nie zajmuję oraz z powodu ich podobieństwo do jeździectwa. Pozostałe aktywności – znacznie bardziej popularne i wyróżniające programy rozwojowe na tle innych dyscyplin związanych z końmi – mogą obejmować pracę z pomocami (np. liną, chorągiewką, różnymi przedmiotami, z których można ułożyć tor przeszkód dla konia i człowieka, najczęściej nieprzypominających tych znanych z jazdy konnej) lub bez pomocy. Odbywają się na padoku (w tym czasem na tzw. roundpenie) lub pastwisku. Wykonuje się je indywidualnie, w parach albo grupach. Mogą to być np. następujące ćwiczenia:
- współdzielenie terytorium z końmi,
- obserwacja stada,
- prowadzenie konia (z liną lub swobodnie; jedną z wersji tej aktywności jest prowadzenie konia po wspomnianym torze z przeszkodami, który może być wcześniej przygotowany przez facylitatora lub ułożony przez uczestnika programu),
- wprawienie w ruch pojedynczego konia albo stada.
Rola prowadzących program
Zadaniem osoby prowadzącej program jest – w zależności od modelu – stworzenie sytuacji edukacyjnej lub psychoterapeutycznej. Zasadniczo polega ono na przygotowaniu odpowiedniego scenariusza programu zawierającego aktywności z końmi dostosowane do celów, jakie ma realizować program, i indywidualnych historii klientów oraz na umiejętnej facylitacji, czyli wspieraniu klienta w programie, lub terapii. Rolą facylitatora – co bardziej mnie interesuje ze względu na moje doświadczenia w tym zakresie – jest stworzenie bezpiecznej przestrzeni do rozwoju. Definiuję ją jako taką przestrzeń, w której wszyscy uczestnicy programu:
- mogą się bez obaw wypowiadać,
- otrzymują akceptację, również wtedy, gdy ich doświadczenia i podejścia się różnią,
- dostają wsparcie wtedy, gdy tego potrzebują,
- są również ciekawi drugiego człowieka,
- starają się zrozumieć, a nie oceniać,
- patrzą na innych z szacunkiem i troską.
Moje propozycje programów rozwojowych znajdziesz tutaj.